نام گروه آرمانی آیینی که در حوزه مطالعات مردمشناختی مفهومی مبهم و گنگ را دربر دارد، در دهه شصت برای گروه مذکور در پژوهشکده مردمشناسی انتخاب شد. این نامگذاری امروزه با توجه به رهیافتها و رویکردهای نوین رشته مردمشناسی مناسب به نظر نمیرسد. از این رو با توجه به نیازهای موجود در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، متون بالادستی و سیاستهای راهبردی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نام "مردمشناسی دین و مطالعات میراث ناملموس" به عنوان نام جدید این گروه پیشنهاد میشود. در نامگذاری جدید تقسیمبندی و زیرشاخههای مهم رشته مردمشناسی با توجه به موضوعهای مهمی که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با آن درگیر است، مورد توجه قرار گرفته است. در این گروه آیینها و وجوه دینی فرهنگ ایرانیان و چشماندازهایی از فرهنگ آنان که با میراث فرهنگی در اشکال آیینی و دینی درهم تنیده است، مورد بحث، بررسی و مطالعه خواهد بود. از سوی دیگر موضوع مهم میراث ناملموس نیز از موضوعات دیگر مورد بررسی این گروه با توجه به رویکرد جدید خواهد شد.
دانش مردمشناسی به عنوان دانش شناخت فرهنگ در طی تاریخ بر صور و جلوههای ناملموسی چون آیین، دانش بومی، ادبیات شفاهی و غیره متمرکز بوده است. پژوهشکده مردمشناسی که از سال 1316 فعالیت خود را آغاز کرده است به عنوان یکی از قدیمیترین مراکز مردمشناسی شرق نزدیک بخش مهمی از مطالعات خود را به صور ناملموس فرهنگ و آیینها معطوف ساخته است. به واقع، حتی بیش از آنکه اصطلاح میراث ناملموس فرهنگی در کنوانسیون 2003 یونسکو وارد ادبیات میراث فرهنگی در جهان شود و بعدی گفتمانی یابد، ازدهه 60 میلادی نگرانیهای اندیشمندان به ویژه مردمشناسان درخصوص پاسداری و حفظ فرهنگهای بومی رو به افزایش بود و با گسترش رویکرد جهانی شدن که فرهنگهای بسیاری را به حاشیه میراند، این نگرانی سرانجام منجر به شکلگیری کنوانسیون 2003 شد. اکنون پاسداری و حفاظت از میراث ناملموس یکی از وظایف اصلی همه کشورهایی است که کنوانسیون 2003 یونسکو را پذیرفتهاند. از آن تاریخ تاکنون مردمشناسان اصلیترین نظریهپردازان این حوزه بودهاند و ابعاد گوناگون میراث فرهنگی ناملموس را درارتباط با هویت، حافظه فرهنگی، توسعه پایدار و... به بحث و گفت‌وگو نهادهاند، نشریات علمی با تمرکز بر میراث فرهنگی ناملموس هر ساله منتشر میشوند و حتی رشته تحصیلی مرتبط با میراث فرهنگی ناملموس در کشورهایی مانند یونان و ژاپن تاسیس شده است. این وظیفه حاکمیتی در ایران به معاونت میراث فرهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سپرده شده است. از اینرو لازم است دست کم گروه علمیای در پژوهشکده مردمشناسی پژوهشگاه که قدیمیترین مرکز مردمشناسی ایران است شکل بگیرد که این دست از مطالعات را راهبری کند. به‌واقع پژوهشگاه میراث فرهنگی منزل اصلی رشد علوم میراثی در ایران است و از اینرو تولید علم به یاری پژوهش در حوزه میراث ناملموس می‌تواند در این گروه شکل گیرد. با توجه به نیاز معاونت میراث فرهنگی به انجام پژوهش، پایش، معرفی، احیا، حفظ، ثبت ملی و جهانی آیینها و عناصر فرهنگی ناملموس تغییر نام گروه یاد شده پیشنهاد شده است. از سوی دیگر با توجه به قدمت ادیان در ایران و اهمیت آن در شکلگیری میراث ناملموس، تاسیس گروه مردمشناسی دین و مطالعات میراث ناملموس گامی مهم در جهت پاسخ نیازهای علمی و پژوهشی کشور در حوزه میراث فرهنگی است.
براین اساس با توجه به اولویت انجام پژوهش مطابق با سیاستها و خط مشیهای تعیین شده پژوهشگاه (سند راهبردی پژوهشگاه:14) در سند راهبردی و تاکید پژوهشگاه مبنی بر حفاظت از میراث فرهنگی (سند راهبردی پژوهشگاه:17) انتخاب و پیشنهاد نام "گروه مردمشناسی دین و مطالعات میراث ناملموس" با اهداف فوق تناسب داشته و از اهداف و برنامههای مهم پژوهشکده مردمشناسی است. به همین منظور پژوهشکده مردمشناسی تغییر نام گروه آرمانی – آیینی را به "گروه مردمشناسی دین و مطالعات میراث ناملموس" را پیشنهاد میکند.
